Η Καθαρά Δευτέρα αποτελεί τη πρώτη ημέρα της Σαρακοστής για την Ορθόδοξη εκκλησία. Για το λόγο αυτό και τηρώντας το έθιμο την ημέρα αυτή το τραπέζι μας συνήθως αποτελείται από φαγητά, όπως, λαγάνα, θαλασσινά, χαλβά, όσπρια, τουρσί, κ.α.
Παρότι όλα τα παραπάνω είναι κυρίως νηστίσιμα και με μεγάλη θρεπτική αξία, αυτό δεν τα κάνει και εντελώς αθώα θερμιδικά για το σώμα μας. Έτσι λοιπόν πιο κάτω θα αναφερθούμε αναλυτικά για το σαρακοστιανό τραπέζι μας και αυτά που μας προσφέρει: Καταναλώστε τις σωστές ποσότητες και απολαύστε, χωρίς τύψεις!
Λαγάνα: Κάθε φέτα έχει γύρω στις 70-80 θερμίδες, γι' αυτό 1-2 φέτες είναι αρκετές.
Χαλβάς: Το παραδοσιακό γλυκό της ημέρας, αποτελείται κατά 60% από ταχίνι, με αποτέλεσμα να είναι πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά, όπως, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και αντιοξειδωτικές ουσίες. Αποτελεί επίσης πηγή «καλών» μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, χωρίς καθόλου χοληστερίνη. Είναι πλούσιος σε φυτικές πρωτεΐνες και βιταμίνες Β και Ε που βελτιώνουν την καρδιαγγειακή και την εγκεφαλική λειτουργία. Μία μερίδα χαλβά μπορεί να καταναλωθεί χωρίς τύψεις ακόμα και αν ακολουθείτε κάποιο πρόγραμμα αδυνατίσματος. Μην ξεχνάτε όμως ότι μία μερίδα χαλβά είναι περίπου 2 δάχτυλα! Καλό θα είναι επίσης να τρώγεται σαν ξεχωριστό γεύμα (π.χ. το απόγευμα) και όχι σαν επιδόρπιο.
Θαλασσινά: Τα καλαμάρια, οι γαρίδες και το χταπόδι αποτελούν πηγές πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας για τον οργανισμό μας. Περιέχουν ελάχιστο λίπος και είναι καλές πηγές βιταμίνης Β12, απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του νευρικού ιστού. Πλούσια σε φώσφορο, ω3 λιπαρά οξέα, ιώδιο, μαγνήσιο, σίδηρο και χαλκό. Η υψηλή κατανάλωση θαλασσινών και ψαριού έχει συσχετιστεί με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης Alzheimer, καθώς και διαφόρων μορφών καρκίνου (π.χ. του μαστού και του προστάτη). Όσοι έχουν ανεβασμένη χοληστερίνη ή κάποιο πρόβλημα με το θυρεοειδή τους καλό είναι να τα καταναλώσουν με μέτρο λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε χοληστερίνη και ιώδιο. Ενδεικτικά 100 γρ. τηγανητά καλαμαράκια αποδίδουν περίπου 230 θερμίδες, οι οποίες μειώνονται κατά πολύ αν γίνουν ψητά ή ακόμα καλύτερα βραστά. Το ίδιο συμβαίνει με το χταπόδι και τις γαρίδες. Προτιμήστε λοιπόν ψητά ή βραστά θαλασσινά με dressing λαδολέμονου.
Σαλατικά: Άφθονα βραστά ή ωμά λαχανικά.
Ελιές: Οι ελιές είναι πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, που δρουν ευεργετικά στην καρδιά και στα αγγεία, καθώς αυξάνουν την «καλή» χοληστερόλη. 6 ελιές παρέχουν 48 θερμίδες, όσο δηλαδή και 1 κουταλάκι του γλυκού λάδι.
Τουρσί: Αποτελείται από «καλά» μικρόβια, που ευνοούν την υγεία του εντέρου και του στομάχου μας. Βέβαια το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι το αλάτι, που έχει, γι'αυτό και όσοι πάσχουν από υπέρταση καλό είναι να προσέξουν και από άποψη ενοχλήσεων στο στομάχι λόγω οξύτητας και από άποψη κατακρατήσεων υγρών και πρηξίματος.
Όσπρια: Θρεπτική τροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, συμβάλλοντας στην μείωση της χοληστερόλης αλλά και τη διατήρηση του σακχάρου αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Όσοι πάσχετε από κολίτιδα, καταναλώστε μια, εφόσον το θέλετε, μια μικρή ποσότητα (πχ 1 κουταλιά της σούπας) και αποφύγετε την παράλληλη κατανάλωση λαχανικών, γιατί θα σας προκαλέσουν φούσκωμα. Καλό είναι να μαγειρευτούν χωρίς λάδι ή να προσφερθούν σαν σαλάτα.
- 1 φλιτζάνι φασόλια μάς παρέχουν περίπου 200 θερμίδες
- τα 5 ντολμαδάκια γύρω στις 170 θερμίδες
Ταραμοσαλάτα: Είναι πολύ υγιεινή και εκτός του ότι είναι ιδιαίτερα εύγευστη, είναι και εξαιρετικά πλούσια σε φώσφορο και κάλιο , συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία της όρασης και της καρδιάς.
Είναι πολύ, πολύ παχυντική, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας της σε αλάτι και λίπος για το λόγο αυτό 2 κουταλιές της σούπας είναι αρκετές για όσους δεν έχουν πρόβλημα υπέρτασης ενώ τα άτομα με αυξημένη πίεση καλό είναι να καταναλώσουν ακόμα λιγότερο (1κ.σ. = 30γρ. μας δίνει περίπου 120 θερμίδες.
Ποτό: Η ημέρα επιβάλλει ούζο το οποίο μπορείτε να καταναλώσετε άφοβα αν δεν ξεπεράσετε τα 4-5 δάχτυλα, αν και είναι καλύτερα να προτιμήσετε το κρασί όπου μπορείτε να καταναλώσετε 2-3 ποτηράκια. Το κρασί, συμβάλλει στην καλή λειτουργία της καρδιάς, κυρίως λόγω της ρεσβερατρόλης, αντιοξειδωτικής ουσίας που βρίσκεται στο φλοιό των κόκκινων σταφυλιών. Το ένα ποτηράκι κρασί περιέχει γύρω στις 70 θερμίδες.
Τηρώντας το έθιμο της Καθαράς Δευτέρας, το οποίο συνδέεται με την ξεκούραση του οργανισμού από το κρέας της Αποκριάς επωφεληθείτε, μετά το γεύμα σας με μια βόλτα σε κάποιο κοντινό δάσος ή πάρκο και γιατί όχι συνδυάζοντας και το πέταγμα του χαρταετού.